มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ

Moonlanithi Vipassana
Meditation
OnlineStudy
thai    english
Article สำนักวิปัสสนา
อ้อมน้อย
กิจกรรม About Us

[ Home ] [ ลานถาม-ตอบปัญหาธรรมะ ] [ ลานกวีธรรม ] [ ลานคิด เล่า เขียน ] [ ลานกลิ่นดอกแก้ว ] [ ค้นหากระทู้ ] [ สมัครสมาชิก ] [ login เข้าระบบ ]


ความเข้าใจในเรื่องสภาวธรรม ตอน ๒




ครั้งหนึ่งดิฉันได้ไปรับประทานอาหารกลางวันกับท่านคุณพ่อ พระอาจารย์บุญมี เมธางกูร และคณะลูกศิษย์ที่พาเราพ่อลูกไปทานเลี้ยงกันค่ะ ที่ภัตตาคารจีน เมื่อเขาเอาตีนเป็ดมาให้รับประทาน พอดิฉันเห็นเท่านั้นก็ไม่พอใจเพราะมันน่ากลัวมาก ท่านอาจารย์บุญมีกล่าวกับทุกคนที่ไปว่าลองชิมดูโดยไม่ต้องสนใจรูปร่างและสัณฐาน

ดิฉันก็ชิมดูโดยไม่สนใจในรูปร่างสัณฐาน รสอร่อยมาก ขณะนั้นดิฉันยังไม่เข้าใจความหมายที่แท้จริงในคำสอนเกี่ยวกับการกำหนดอารมณ์เท่าใดนัก แต่คุณพ่อต้องการที่จะให้ดิฉันและทุกคนรู้ว่า สภาพที่เห็นทางตาเป็นอย่างหนึ่ง สภาพที่รู้รสทางลิ้นก็อีกอย่างหนึ่ง เป็นสภาพที่ต่างกัน เรารวมสภาพรู้ต่าง ๆ เข้าด้วยกันทั้งหมด และเราคิดว่า “ฉันกำลังกินตีนเป็ด”

ตีนเป็ดไม่ใช่สภาพธรรมที่มีจริง สภาพธรรมที่มีจริงคืออะไร?

มีสภาพรู้ ในสิ่งที่ปรากฏทางตา…มีสิ่งที่ปรากฏทางตา มีความสนใจในรูปร่าง สัณฐาน ซึ่งแตกต่างจากการเห็น มีความไม่พอใจ

มีการลิ้มรส และสภาพรู้รส มีรส มีความคิดนึกถึงรส

โดย บุษกร เมธางกูร [23 พ.ค. 2557 , 13:32:26 น.] ( IP = 58.9.13.100 : : ) เก็บกระทู้นี้ไว้ใน Bookmarkส่งกระทู้นี้ให้เพื่อนของคุณ


  สลักธรรม 1

ฉะนั้นเราพอจะทราบได้ว่า มีสภาพรู้คือนามธรรมหลายอย่าง และมีสิ่งที่ปรากฏหลายอย่าง ซึ่งจะได้ทีละขณะทีละอย่างเดียว เราสามารถจะเจริญปัญญา พิจารณาสภาพธรรมที่มีจริงในชีวิตประจำวันของเราได้

ถ้าเราไม่รู้ว่าเป็นนามธรรมและรูปธรรม ซึ่งปรากฏแต่ละขณะ เราก็คิดว่าเป็นตีนเป็น เป็นคน เป็นบ้าน เป็นรถยนต์อยู่จริง ๆ อย่างไรก็ตามสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้เป็นเพียง ความคิดนึก ไม่ใช่สภาพธรรมที่มีจริงเป็นจริง (ปรมัตถธรรม) นามธรรมและรูปธรรมซึ่งสามารถรู้ได้แต่ละขณะ เป็นสภาพธรรมที่มีจริง

ชีวิตของเราเป็นนามธรรมและรูปธรรมซึ่งเกิดขึ้นและดับไป เมื่อมีความเข้าใจมากขึ้นในเรื่องสภาพธรรม ซึ่งสามารถรู้ได้ทีละนามและทีละรูปในแต่ละขณะ ก็จะทำให้ชีวิตยุ่งยากสับสนน้อยลงและเราก็จะค่อย ๆ รู้ว่าไม่มีตัวตนเลย

ในการอบรมเจริญปัญญาเพื่อรู้สภาพนามธรรมและรูปธรรมจะต้องระลึกรู้ในขณะที่สภาพนั้นปรากฏ ไม่ใช่เรา แต่เป็นสติรู้ สติเป็นภาษาบาลี (ภาษาซึ่งใช้ในคำสอนของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า) ซึ่งแปลว่า การระลึกรู้ ความไม่หลงลืม ความรู้สึกตัว สติเป็นสภาพรู้ซึ่งเกิดร่วมกับกุศลจิตเท่านั้น สติซึ่งไม่หลงลืมในการเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ขณะที่ละเว้นจากอกุศลธรรม

โดย บุษกร เมธางกูร [23 พ.ค. 2557 , 13:33:56 น.] ( IP = 58.9.13.100 : : )


  สลักธรรม 2

สติในการอบรมเจริญความสงบ (สมถภาวนา) ก็เป็นสติที่ระลึกรู้อารมณ์ของสมถภาวนา

สติในการอบรมเจริญวิปัสสนาปัญญา หรือความเข้าใจถูกต้องในลักษณะของสภาพธรรม ก็มีอารมณ์ต่างกัน เป็นสติที่ระลึกรู้และไม่หลงลืมสภาพธรรมของ “นาม” และ “รูป” ที่กำลังปรากฏในขณะนี้ ในขณะนั้น ไม่มีความเห็นว่าเป็น “ตัวตน” หรือสิ่งหนึ่งสิ่งใดที่มีอยู่และยั่งยืน

เราไม่สามารถทำให้สติเกิดขึ้นตามที่เราต้องการได้ การฟังพระสัทธรรมและการพิจารณาสภาพธรรมซึ่งกำลังปรากฏ เป็นปัจจัยให้สติเกิดได้ เราควรมีความเข้าใจที่ถูกต้องในอารมณ์ของสติ ซึ่งก็คือสภาพธรรมที่กำลังปรากฏในขณะนี้ ไม่ว่าจะเป็น “นาม” หรือ “รูป” และเราควรระลึกเสมอว่า มีสภาพธรรมเพียงอย่างเดียวเท่านั้นปรากฏทีละขณะ เรามักจะรวมสภาพธรรมหลายอย่างเข้าด้วยกันเป็นหนึ่งเดียว

ดิฉันคิดว่าดิฉันเห็นตีนเป็ด และไม่ได้ระลึกรู้ว่าการเห็นแตกต่างจากการลิ้มรส เราเห็นตีนเป็นไม่ได้ การเห็น เห็นสิ่งที่ปรากฏทางตาหรือสีเท่านั้น ความคิดนึกคิดเรื่องตีนเป็ด ความคิดเป็นนามธรรม เป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่ง และสติระลึกรู้สภาพธรรม ที่เป็นความคิดได้ เรื่องราวที่เราคิดไม่ใช่สภาพธรรม ฉะนั้นจึงไม่ใช่อารมณ์ของการเจริญสติปัฏฐาน

โดย บุษกร เมธางกูร [23 พ.ค. 2557 , 13:35:21 น.] ( IP = 58.9.13.100 : : )


  สลักธรรม 3

เราคาดหวังไม่ได้เลยว่า สติจะเกิดบ่อย ๆ ในระยะเริ่มแรกสติคือการไม่หลงลืม สภาพธรรมซึ่งปรากฏในขณะนี้ทางหนึ่งทางใดใน 6 ทวาร และขณะนั้นปัญญาก็จะค่อย ๆ รู้ลักษณะของสภาพธรรมนั้นได้ ปัญญาขณะนั้นรู้ลักษณะสภาพธรรมที่กำลังปรากฏจริง ๆ เป็นปัญญาที่แตกต่างจากปัญญาที่รู้ทางทฤษฏีการอบรมเจริญปัญญารู้ลักษณะสภาพธรรมที่กำลังปรากฏจริง ๆ นั้นเป็นการอบรมเจริญวิปัสสนาที่พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงไว้

ปัญญาสามารถอบรมให้เจริญขึ้นได้ ทีละเล็กทีละน้อยเป็นเวลาหลายชาติ

วิปัสสนาภาวนาทำให้ละคลายจากความเป็นตัวตน เรารู้ว่าที่เราคิดว่าเป็นตัวตนนั้น แท้จริงคือธาตุต่าง ๆ เป็นนามธรรมและรูปธรรม ซึ่งจะได้ก็เมื่อกำลังปรากฏ

ดิฉันได้รับเชิญไปยังภัตตาคารแห่งหนึ่งซึ่งหนาวมาก ดิฉันไม่ชอบหนาวแบบนั้นเลยค่ะ มันเย็นเย็นยะเยือกและเกือบที่จะพูดอะไรออกมา แต่นั่นเป็นการไม่อดทนและขาดความเกรงใจเจ้าภาพ ดิฉันจึงพิจารณารู้ว่า นามธรรมและรูปธรรมซึ่งเกิดขึ้นนั้นบังคับบัญชาไม่ได้ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย เราคิดว่าบังคับได้ บางครั้งดูเสมือนว่าเราบังคับได้ แต่ความจริงแล้วไม่ได้เลย ความสุขหรือทุกข์ทางกายเป็นไปตามโลกธรรม 8 ซึ่งบังคับบัญชาไม่ได้

โดย บุษกร เมธางกูร [23 พ.ค. 2557 , 13:38:24 น.] ( IP = 58.9.13.100 : : )


  สลักธรรม 4

พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนให้เราอบรมเจริญปัญญา รู้สภาพธรรมที่ปรากฏในชีวิตประจำวันไม่ว่าเป็นสิ่งที่น่าพอใจหรือไม่น่าพอใจ

สติอาจจะเกิดขึ้นเมื่อใดก็ได้ ที่ไหนก็ได้ ในชีวิตประจำวันของเรา แม้ในเวลาที่เราไม่สบาย หรือเวลาเรารู้สึกหนาว สติก็สามารถระลึกรู้สภาพธรรมได้ ตัวอย่างเช่น ถ้าสติเกิดระลึกรู้สภาพเย็นที่ปรากฏในขณะนั้น ก็ไม่มีความคิดว่าเท้าของฉันกำลังเย็นหรือเย็นจัด ซึ่งไม่ใช่การรู้สภาพธรรม แต่เป็นการคิดเรื่องราว

หลังจากสติเกิดแล้ว ก็อาจจะมีโลภะ โทสะ หรือโมหะเกิดขึ้นอีกได้ แต่สติที่เกิดขณะหนึ่ง ๆ นั้น ก็มิได้สูญไปเลย สติดับไปแล้ว แต่ก็เป็นปัจจัยให้สติเกิดอีกได้ในภายหลัง เราอาจจะคิดถึงโลกธรรม 8 แต่การอบรมเจริญปัญญาที่รู้สภาพธรรม จะทำให้เราอดทนต่อความเปลี่ยนแปลงของชีวิตได้เป็นอย่างดี

ในที่สุด ปัญญาที่รู้สภาพธรรมจะนำไปสู่การละคลายความยึดมั่น และการหลุดพ้นจากความทุกข์ทั้งปวงได้

ด้วยความปรารถนาดีค่ะ
บุษกร เมธางกูร.





โดย บุษกร เมธางกูร [23 พ.ค. 2557 , 13:40:56 น.] ( IP = 58.9.13.100 : : )


  สลักธรรม 5

กราบขอบพระคุณค่ะ

โดย abctoy (abctoy) ดูรายละเอียดสมาชิกคนนี้ - [29 พ.ค. 2557 , 13:28:17 น.] ( IP = 115.87.23.185 : : )

ขอเชิญแสดงความคิดเห็น
จาก : *
Code :
กรุณากรอก Code ตัวเลขด้านบน *
อีเมล์ : หากไม่ต้องการให้เว้นว่าง
รูปภาพ : ไม่เกิน 150KB
รายละเอียด :
Icon Toy
Special command

* *
กรุณาคลิ๊ก Post message เพียงครั้งเดียว.... 

คำเตือน
  • การแอบอ้างใช้ชื่อบุคคลซึ่งอาจทำให้บุคคลนั้นเกิดความเสียหาย อาจถูกดำเนินคดีทางกฏหมายได้
  • การโพสรูปภาพที่ไม่เหมาะสม หรือ ไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าของภาพ อาจถูกดำเนินคดีทางกฏหมายได้
  • หากพบเห็นรูปภาพหรือกระทู้ที่ไม่เหมาะสมสามารถเมล์เข้ามาได้ที่ freewebboard@thaimisc.com โดยระบุ subject "กระทู้ไม่เหมาะสม" พร้อมทั้งระบุ ADDRESS ของเว็บบอร์ด

ผู้ช่วยเหลือ-แหล่งข้อมูล

[ คีตธรรม ] [ ตารางสี ] [ ค้นหาเพลง ]

ลานภาพ

อบรมวิปัสสนา

ค้นหา

ค้นหา-GooGle

สร้างสรรค์โดย a2.gif (164 bytes) http://www.abhidhamonline.org