มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ

Moonlanithi Vipassana
Meditation
OnlineStudy
thai    english
Article สำนักวิปัสสนา
อ้อมน้อย
กิจกรรม About Us

[ Home ] [ ลานถาม-ตอบปัญหาธรรมะ ] [ ลานกวีธรรม ] [ ลานคิด เล่า เขียน ] [ ลานกลิ่นดอกแก้ว ] [ ค้นหากระทู้ ] [ สมัครสมาชิก ] [ login เข้าระบบ ]


เกี่ยวกับการดับขันธปรินิพพาน




ความย่อเกี่ยวกับการดับขันธปรินิพพาน

ก่อนที่พระพุทธองค์จะเสด็จดับขันธปรินิพพาน พระองค์ก็เสด็จเข้าอนุปุพพวิหารสมาบัติทั้ง ๙ คือ รูปฌาน ๔ อรูปฌาน ๔ และสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติ

เมื่อพระอานนท์ถามพระอนุรุทธะว่า พระพุทธองค์ทรงพระนิพพานแล้วหรือยัง เมื่อพระพุทธองค์ทรงดับขันธปรินิพพานแล้วในปัจฉิมยามแห่งวิสาขปุณณมีดิถีขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖

ความมหัศจรรย์ต่างๆ มีแผ่นดินไหวเป็นต้น กลองทิพย์บันลือลั่นขึ้นพร้อมกับการเสด็จดับขันธปรินิพพาน เนื่องในการเสด็จดับขันธปรินิพพานของพระมหากรุณาธิคุณเจ้า ได้มีผู้กล่าวคาถาอันเป็นที่ตั้งแห่งความสังเวชสลดจิตหายท่านด้วยกัน

๑. ท้าวมสหัมบดีพรหมได้กล่าวสังเวคคาถาว่า

สพฺเพว นิกฺขิปิสฺสนฺติ ภูตา โลเก สมุสฺสยํ
ยตฺถ เอตานิโส สตฺถา โลเก อปฺปฏิปุคฺคโล
ตถาคโต พลปฺปตฺโต สมฺพุทฺโธ ปรินิพฺพุโต.

ความว่า บรรดาสัตว์ทั้งมวลล้วนทั่วหน้าไม่มีเหลือในโลก ล้วนทอดทิ้งร่างกายไว้ถมปฐพีในโลกไรเล่า แต่พระตถาคตเจ้าจอมศาสดา ทรงพระคุณใหญ่หลวงถึงอย่างนี้ ไม่มีผู้ใดจะเสมอเหมือน ทรงเป็นะรัสยัมภูญาณตรัสรู้โดยชอบได้ด้วยพระองค์เอง ทรงบรรลุถึงซึ่งทศพลญาณ ยังต้องเสด็จดับขันธปรินิพพานแล้ว ควรจะสังเวชสลดนักฯ

๒. ท้าวโกสีเทวราชกล่าวสังเวคคาถาว่า

อนิจฺจา วต สงฺขารา อุปฺปาทวยธมฺมิโน
อุปฺปชฺชิตวา นิรุชฺฌนฺติ เตสํ วูปสโม สุโข.

ความว่า สังขารทั้งหลาย ไม่เที่ยงหนอ มีอันเกิดขึ้นและเสื่อมไปเป็นธรรมดา เกิดขึ้นแล้วย่อมดับไป การเข้าไประงับดับเสียซึ่งสังขารทั้งหลายเหล่านั้นได้ เป็นสุขฯ

๓. พระอนุรุทธเถระกล่าวสังเวคคาถาว่า

นาหุ อสฺสาสปสฺสาโส จิตจิตฺตสฺส ตาทิโน
อเนญฺโชสนฺติมารพฺภ ยํ กาลมกรีมุนี
อลฺลิเนน จิตฺเตน เวทนํ อชฺฌวาสยิ
วิโมกฺโข เจตโส อหุ ปชฺโช ตสฺเสว นิพฺพุติ.

ความว่า ลมอัสสาสะปัสสาสะ ของพระผู้มีพระภาคเจ้าผู้มีพระหฤทัยตั้งมั่น คงที่ ได้หมดไปแล้ว พระมุนีเจ้าผู้ไม่ทรงหวั่นไหว ทรงปรารภพระนิพพานอันเป็นธรรมที่สงบ ทรงอดกลั้นทุกขเวทนาเสียได้ ด้วยพระราชหฤทัยที่ไม่ติดข้องแล้วทรงกระทำกาละใด ความหลุดพ้นด้วยพระราชหฤทัยได้มีแล้ว พระนิพพานจึงปรากฏแก่พระพุทธองค์ใด เหมือนกับไฟที่ลุกโพลงดับไปอย่างสนิทฉะนั้น ฯ

๔. พระอานนทเถระเจ้า กล่าวสังเวคคาถาว่า

ตทาสิ ยํ ภิสนกํ ตทาสิ โลมหํสนํ
สพฺพาการวูปเปเต สมฺพุทฺเธ ปรินิพฺพุเต.

ความว่า เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้เข้าถึงแล้วซึ่งความประเสริฐด้วยประการทั้งปวง เสด็จปรินิพพานแล้ว ความมหัศจรรย์ที่ทำให้เกิดขนพองสยองเกล้าโลมชาติชูชันได้ปรากฏแล้ว แก่เทพยดาและมนุษย์ทั้งหลายฯ

โดย เทพธรรม...นำเสนอ [28 พ.ค. 2558 , 18:17:23 น.] ( IP = 61.90.82.108 : : ) เก็บกระทู้นี้ไว้ใน Bookmarkส่งกระทู้นี้ให้เพื่อนของคุณ


  สลักธรรม 1

ปัญหาและเฉลยการเสด็จดับขันธปรินิพพาน

ถาม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงปรินิพพานแล้วด้วยอนุปุพพวิหารสมาบัติอย่างไร?

ตอบ ได้ทรงเข้ารูปฌานและอรูปฌาน ตลอดถึงสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติเป็นอนุโลมปฏิโลมแล้ว ก็เสด็จดับขันธ์ปรินิพพานในลำดับแห่งการพิจารณาฌานที่สี่นั่นเองฯ

ถาม พระองค์ตรัสปัจฉิมโอวาทแล้ว จากนั้นได้ทรงกระทำอะไรอีกในส่วนพระองค์?

ตอบ เมื่อตรัสปัจฉิมโอวาทจบแล้ว ก็เสด็จดับขันธปรินิพพานด้วยอนุปุพพวิหารสมาบัติ ๙ฯ

ถาม พระพุทธองค์ทรงเสด็จปรินิพพานเวลาไหน ดิถี เดือนอะไร

ตอบ พระองค์เสด็จปรินิพพานในปัจฉิมยาม แห่งวิสาขปุณณมี ดิถีขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖

ถาม คำว่า "ปรินิพพาน" ครั้งนี้ เป็นปรินิพพานอะไร และเป็นความสุขได้อย่างไร?

ตอบ คำว่า "ปรินิพพาน" ในที่นี้ ท่านหมายถึง "อนุปาทิเสสนิพพานธาตุ" เพราะดับนามรูปที่เป็นวิบากและกัมมัชรูปที่กรรมกิเลสเข้าไปยึดถือเหลือแล้ว จากนั้นก็ไม่มีอะไรเกิดต่อไปอีกเลย

ข้อที่ว่าเป็นสุขนั้น ก็หมายความว่า ก็เมื่อหมดนามรูปแล้ว การที่จะต้องแก้ไขด้วยการบริหารขันธ์ก็ดี นามรูปที่จะเป็นปัจจัยแก่กิเลสก็ดี ดับหมดแล้วความทุกข์อันเป็นวิบากที่เกิดขึ้นทำให้สัตว์ต้องเสวยก็ไม่มี นามรูปซึ่งเป็นวิบากอันจะเป็นปัจจัยให้เกิดความรักและความชัง ก็ดับไปหมดแล้ว ความทุกข์ใจที่จะเกิดมาเพราะกิเลสคือความรักและความชังก็ไม่มีอีกต่อไปแล้ว อันนี้แล ท่านจึงได้กล่าวว่าเป็นความสุขด้วยประการฉะนี้ฯ

จบเรื่องพิธีวิสาขบูชา



โดย เทพธรรม...นำเสนอ [28 พ.ค. 2558 , 18:20:44 น.] ( IP = 61.90.82.108 : : )

ขอเชิญแสดงความคิดเห็น
จาก : *
Code :
กรุณากรอก Code ตัวเลขด้านบน *
อีเมล์ : หากไม่ต้องการให้เว้นว่าง
รูปภาพ : ไม่เกิน 150KB
รายละเอียด :
Icon Toy
Special command

* *
กรุณาคลิ๊ก Post message เพียงครั้งเดียว.... 

คำเตือน
  • การแอบอ้างใช้ชื่อบุคคลซึ่งอาจทำให้บุคคลนั้นเกิดความเสียหาย อาจถูกดำเนินคดีทางกฏหมายได้
  • การโพสรูปภาพที่ไม่เหมาะสม หรือ ไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าของภาพ อาจถูกดำเนินคดีทางกฏหมายได้
  • หากพบเห็นรูปภาพหรือกระทู้ที่ไม่เหมาะสมสามารถเมล์เข้ามาได้ที่ freewebboard@thaimisc.com โดยระบุ subject "กระทู้ไม่เหมาะสม" พร้อมทั้งระบุ ADDRESS ของเว็บบอร์ด

ผู้ช่วยเหลือ-แหล่งข้อมูล

[ คีตธรรม ] [ ตารางสี ] [ ค้นหาเพลง ]

ลานภาพ

อบรมวิปัสสนา

ค้นหา

ค้นหา-GooGle

สร้างสรรค์โดย a2.gif (164 bytes) http://www.abhidhamonline.org