มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ

Moonlanithi Vipassana
Meditation
OnlineStudy
thai    english
Article สำนักวิปัสสนา
อ้อมน้อย
กิจกรรม About Us

[ Home ] [ ลานถาม-ตอบปัญหาธรรมะ ] [ ลานกวีธรรม ] [ ลานคิด เล่า เขียน ] [ ลานกลิ่นดอกแก้ว ] [ ค้นหากระทู้ ] [ สมัครสมาชิก ] [ login เข้าระบบ ]


พระอภิธรรมสังเขป (๔)






พระอภิธรรมสังเขป และธรรมบางประการที่น่าสนใจ
โดย พระนิติเกษตรสุนทร


ตอนที่ (๓) อ่านที่นี่

โลกุตรจิต


โลกุตรจิต คือ จิตในขณะที่เข้าไปรู้อารมณ์พระนิพพาน เป็นจิตที่เกิดแก่พระอริยบุคคล ประพฤติเป็นไปในโลกุตร พ้นจากโลกทั้ง ๓ อันได้แก่กามโลก รูปโลก และอรูปโลก อีกนัยหนึ่งหมายความว่า จิตที่มีอารมณ์เหนือรูปนาม บัญญัติ ที่มีอยู่ในโลก มีความสามารถที่จะรับอารมณ์ของสภาวธรรมที่นอกจากโลกหรือเหนือโลกได้ อารมณ์นั้นได้แก่พระนิพพาน โลกุตรจิตมี ๘ ดวงโดยสังเขป หรือ ๔๐ ดวงโดยพิสดาร คือ โลกุตรมรรคจิต ๔ หรือ ๒๐ และโลกุตรผลจิต ๔ หรือ ๒๐

โลกุตร = โลก + อุตร

โลก แปลว่าธรรมชาติที่แตกสลาย

อุตร แปลว่าพ้นไปหรือเหนือ

โลกุตระจึงแปลว่า พ้นไปจากธรรมชาติที่แตกสลายหรืออยู่เหนือโลก

จิตที่สัมพันธ์กับโลกุตระชื่อว่าโลกุตรจิต มีอยู่ ๒ คือ มรรคจิตและผลจิต

โดย ศาลาธรรม [13 ส.ค. 2558 , 15:00:01 น.] ( IP = 182.53.129.168 : : ) เก็บกระทู้นี้ไว้ใน Bookmarkส่งกระทู้นี้ให้เพื่อนของคุณ


  สลักธรรม 1

๑. มรรคจิต หรือโลกุตรกุศลจิต ๔ ได้แก่ โสดาปัตติมรรคจิต ๑ สกทาคามิมรรคจิต ๑ อนาคามิมรรคจิต ๑ และ อรหัตตมรรคตจิต ๑

ก. โสดาปัตติมรรคจิต เป็นจิตของพระอริยบุคคลที่ได้สำเร็จการจากเจริญวิปัสสนาภาวนา มีพระนิพพานเป็นอารมณ์ในอันดับแรก โดยละอกุศลธรรม เช่นโลภจิตที่ประกอบด้วยความเห็นผิด ๔ ดวง โมหจิตที่ประกอบด้วยวิจิกิจฉาความสงสัย ๑ ดวง ฯลฯ

ข. สกทาคามิมรรคจิต เป็นจิตของพระอริยบุคคลที่ได้ทำความเพียรต่อจากโสดาปัตติมรรคจิต จนได้สำเร็จเป็นพระสกทาคามีได้พระนิพพานเป็นอารมณ์ในอันดับที่ ๒ โดยละอกุศลธรรมเป็นสมุจเฉทได้ตามที่พระโสดาบันละได้แล้ว กับทำให้ราคะ โทสะ โมหะ เบาบางลง

ค. อนาคามิมรรคจิต เป็นจิตของพระอริยบุคคลที่ได้กระทำความเพียรต่อจากสกทาคามิมรรคจิต จนได้สำเร็จเป็นพระอนาคามี ได้พระนิพพานเป็นอารมณ์ในอันดับที่ ๓ โดยละอกุศลธรรม คือ กามราคะพยาบาท ได้สิ้นสุดลงเด็ดขาด

ง. อรหัตมรรคจิต เป็นจิตของพระอริยบุคคลที่ได้กระทำความเพียรต่อจากอนาคามิมรรคจิต จนได้สำเร็จเป็นพระอรหันต์ ได้พระนิพพานเป็นอารมณ์ในอันดับที่ ๔ และอกุศลธรรมที่ยังเหลืออยู่ได้เด็ดขาด ประหานอาสวกิเลสเป็นสมุจเฉทได้หมดสิ้น

มรรคจิตทั้ง ๔ เกิดขึ้นครั้งเดียวเท่านั้น แล้วก็ดับไม่มีการเกิดซ้ำอีก ไม่เหมือนจิตอื่นที่เกิดได้บ่อยครั้ง

โดย ศาลาธรรม [13 ส.ค. 2558 , 15:00:34 น.] ( IP = 182.53.129.168 : : )


  สลักธรรม 2

๒. ผลจิต หรือโลกุตรวิปากจิต ๕ เมื่อมรรคจิตเกิดขึ้นและดับลง ผลจิตก็เกิดขึ้นสืบเนื่องต่อไปโดยไม่มีจิตใดมาคั่นในระหว่าง เป็นอกาลิโก คือไม่มีกาลเวลาเป็นกำหนด เมื่อมรรคจิตเกิดขึ้นและดับลง ผลจิตก็เกิดขึ้นตามมาในทันที ทันใดนั้น ไม่ต้องปฏิบัติหรือกระทำอย่างใดอีกเพื่อให้ผลจิตเกิด ผลจิตเป็นวิบากของมรรคจิตมีลำดับเกิดขึ้นดังต่อไปนี้

ก. โสดาปัตติผลจิต เกิดขึ้นเมื่อโสดาปัตติมรรคจิตดับลง อริยบุคคลผู้ได้โสดาบันนี้จะปฏิสนธิในกามภูมิคือมนุษย์หรือเทวดาอีกไม่เกิน ๗ ชาติ แล้วแต่บารมีที่อบรม

ข. สกทาคามีผลจิต เกิดขึ้นเมื่อสกทาคามิมรรคจิตดับลง อริยบุคคลนี้เมื่อจุติจากมนุษย์ ก็จะบังเกิดขึ้นในเทวโลก จุติจากเทวโลกแล้วจะปฏิสนธิในกามภูมิ จนกว่าจะสำเร็จเป็นพระอรหันต์สิ้นสังสารทุกข์

ค. อนาคามีผลจิต เกิดขึ้นเมื่ออนาคามิมรรคจิตดับลง อริยบุคคลนี้จะไม่ปฏิสนธิในกามภูมิคือมนุษย์และเทวดาอีกแล้ว ก็ปฏิสนธิในพรหมโลก และเฉพาะอย่างยิ่งคือสุทธาวาสภูมิ แล้วเข้าสู่พระนิพพานในภูมินั้น

ง. อรหัตผลจิต เกิดขึ้นเมื่ออรหัตมรรคจิตดับลง อริยบุคคลนี้ไม่มีชาติภพอีกต่อไป เข้าสู่พระนิพพานขาดจากวัฏฏะสงสารในชาตินั้น

โดย ศาลาธรรม [13 ส.ค. 2558 , 15:01:04 น.] ( IP = 182.53.129.168 : : )


  สลักธรรม 3

โดย ศาลาธรรม [13 ส.ค. 2558 , 15:02:00 น.] ( IP = 182.53.129.168 : : )


  สลักธรรม 4

แต่ที่จัดเป็นจิตพิสดาร ๑๒๑ คือในจิต ๘๙ ดวงนั้น มีโลกุตรจิต ๘ ได้แก่มรรคจิต ๔ ผลจิต ๔

แต่วิธีปฏิบัติที่จะให้มรรคจิตผลจิตเกิดมีอยู่ ๒ ประการ คือบุคคลที่เจริญวิปัสสนาภาวนาโดยอาศัยรูปนามเป็นอารมณ์จนได้มรรค-ผล มีพระนิพพานเป็นอารมณ์ สำเร็จเป็นอริยบุคคลชื่อว่า สุกขวิปัสสกบุคคล ได้ โลกุตรจิตคือมรรค ๔ ผล ๔

แต่บุคคลอีกประเภทหนึ่ง บำเพ็ญทางสมถะมาก่อนและสำเร็จได้รูปฌาน หรืออรูปฌานแล้ว (ชื่อว่าฌานลาภีบุคคล) เอาองค์ฌานนั้นมาเจริญวิปัสสนาภาวนาจนได้มรรค-ผลเป็นอริยบุคคล จิตของฌานลาภีบุคคลนั้น ในขั้นโลกุตระมีฌานประกอบด้วย จึงแตกต่างกับจิตของสุกขวิปัสสกบุคคลตามลำดับของฌานที่ได้

รูป เสียง กลิ่น รส และ ธรรมารมณ์
ล้วนเป็นโลกามิสอันร้ายแรง
สัตว์โลกหมกมุ่นอยู่ในอารมณ์เหล่านี้




ขอนุโมทนากับคุณนวลพรรณ รามวณิช ผู้บันทึกข้อมูล

โดย ศาลาธรรม [13 ส.ค. 2558 , 15:02:44 น.] ( IP = 182.53.129.168 : : )


  สลักธรรม 5

7.25llllllyuanhttp://www.cheap-raybansunglasses.us.com
http://www.cheapreplicawatches.com.co
http://www.cheap-snapbacks.us.com
http://www.cheapsoccerjersey.net
http://www.chicagoblackhawks.us.com
http://www.christianlouboutinonline.us.com
http://www.christianlouboutin-outlet.me.uk
http://www.christianlouboutinscheap.us
http://www.christianlouboutinscheap.us
http://www.christianlouboutin-shoes.org.uk
http://www.chromeheartsoutlet.us
http://www.chromeheartssunglasses.us
http://www.clearancefitflopssale.com
http://www.coach-factoryoutlets.us.com
http://www.coachhandbagsclearance.us.com
http://www.coach-onlineoutlet.us.com
http://www.coachoutletcanada.com.co
http://www.coachoutletclearance.us.com
http://www.coachoutletclearanceonline.com.co
http://www.coachoutletclearanceonline.us.com
http://www.coachoutletclearancesale.com.co
http://www.coachoutletclearancesale.us.com
http://www.coachoutletfactory-store.us.com
http://www.coachoutlethandbags.us.com
http://www.coachoutletonlineclearance.com.co
http://www.coachoutletonline-factory.us.com
http://www.coachoutletonlinesale.com.co
http://www.coachoutletonlinesale.us
http://www.coachoutletonlineshopping.us.com
http://www.coachoutletonlinestore.com.co
http://www.coachoutletonline-store.com.co
http://www.coachoutlet-onlinestore.com.co
http://www.coachoutletonline-stores.us.com
http://www.coachoutletstore.com.co
http://www.coachoutletstoreclearance.us.com
http://www.coachoutletstores.com.co
http://www.converseshoes.us.com
http://www.diorsunglasses.com.co
http://www.edhardy.us.com
http://www.fakeray-ban.net
http://www.fakeray-ban.net
http://www.ferragamo.eu.com
http://www.ferragamooutletstore.net
http://www.ferragamoshoes.com.co
http://www.ferragamoshoes.org.uk
http://www.ferragamo-shoes.us.com
http://www.ferragamoshoesoutlet.net
http://www.fitflop.in.net
http://www.fitflopsoutletsale.com
http://www.fitflopssale.in.net
7.25

โดย lllllyuan [25 ก.ค. 2559 , 08:34:10 น.] ( IP = 23.228.77.137 : : )

ขอเชิญแสดงความคิดเห็น
จาก : *
Code :
กรุณากรอก Code ตัวเลขด้านบน *
อีเมล์ : หากไม่ต้องการให้เว้นว่าง
รูปภาพ : ไม่เกิน 150KB
รายละเอียด :
Icon Toy
Special command

* *
กรุณาคลิ๊ก Post message เพียงครั้งเดียว.... 

คำเตือน
  • การแอบอ้างใช้ชื่อบุคคลซึ่งอาจทำให้บุคคลนั้นเกิดความเสียหาย อาจถูกดำเนินคดีทางกฏหมายได้
  • การโพสรูปภาพที่ไม่เหมาะสม หรือ ไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าของภาพ อาจถูกดำเนินคดีทางกฏหมายได้
  • หากพบเห็นรูปภาพหรือกระทู้ที่ไม่เหมาะสมสามารถเมล์เข้ามาได้ที่ freewebboard@thaimisc.com โดยระบุ subject "กระทู้ไม่เหมาะสม" พร้อมทั้งระบุ ADDRESS ของเว็บบอร์ด

ผู้ช่วยเหลือ-แหล่งข้อมูล

[ คีตธรรม ] [ ตารางสี ] [ ค้นหาเพลง ]

ลานภาพ

อบรมวิปัสสนา

ค้นหา

ค้นหา-GooGle

สร้างสรรค์โดย a2.gif (164 bytes) http://www.abhidhamonline.org