Moonlanithi |
Vipassana Meditation |
OnlineStudy thai english |
Article |
สำนักวิปัสสนา อ้อมน้อย |
กิจกรรม | About Us |
พระอภิธรรมสังเขป (๔)
พระอภิธรรมสังเขป และธรรมบางประการที่น่าสนใจ
โดย พระนิติเกษตรสุนทร
ตอนที่ (๓) อ่านที่นี่
โลกุตรจิต
โลกุตรจิต คือ จิตในขณะที่เข้าไปรู้อารมณ์พระนิพพาน เป็นจิตที่เกิดแก่พระอริยบุคคล ประพฤติเป็นไปในโลกุตร พ้นจากโลกทั้ง ๓ อันได้แก่กามโลก รูปโลก และอรูปโลก อีกนัยหนึ่งหมายความว่า จิตที่มีอารมณ์เหนือรูปนาม บัญญัติ ที่มีอยู่ในโลก มีความสามารถที่จะรับอารมณ์ของสภาวธรรมที่นอกจากโลกหรือเหนือโลกได้ อารมณ์นั้นได้แก่พระนิพพาน โลกุตรจิตมี ๘ ดวงโดยสังเขป หรือ ๔๐ ดวงโดยพิสดาร คือ โลกุตรมรรคจิต ๔ หรือ ๒๐ และโลกุตรผลจิต ๔ หรือ ๒๐
โลกุตร = โลก + อุตร
โลก แปลว่าธรรมชาติที่แตกสลาย
อุตร แปลว่าพ้นไปหรือเหนือ
โลกุตระจึงแปลว่า พ้นไปจากธรรมชาติที่แตกสลายหรืออยู่เหนือโลก
จิตที่สัมพันธ์กับโลกุตระชื่อว่าโลกุตรจิต มีอยู่ ๒ คือ มรรคจิตและผลจิตโดย ศาลาธรรม [13 ส.ค. 2558 , 15:00:01 น.] ( IP = 182.53.129.168 : : )
สลักธรรม 1
๑. มรรคจิต หรือโลกุตรกุศลจิต ๔ ได้แก่ โสดาปัตติมรรคจิต ๑ สกทาคามิมรรคจิต ๑ อนาคามิมรรคจิต ๑ และ อรหัตตมรรคตจิต ๑
ก. โสดาปัตติมรรคจิต เป็นจิตของพระอริยบุคคลที่ได้สำเร็จการจากเจริญวิปัสสนาภาวนา มีพระนิพพานเป็นอารมณ์ในอันดับแรก โดยละอกุศลธรรม เช่นโลภจิตที่ประกอบด้วยความเห็นผิด ๔ ดวง โมหจิตที่ประกอบด้วยวิจิกิจฉาความสงสัย ๑ ดวง ฯลฯ
ข. สกทาคามิมรรคจิต เป็นจิตของพระอริยบุคคลที่ได้ทำความเพียรต่อจากโสดาปัตติมรรคจิต จนได้สำเร็จเป็นพระสกทาคามีได้พระนิพพานเป็นอารมณ์ในอันดับที่ ๒ โดยละอกุศลธรรมเป็นสมุจเฉทได้ตามที่พระโสดาบันละได้แล้ว กับทำให้ราคะ โทสะ โมหะ เบาบางลง
ค. อนาคามิมรรคจิต เป็นจิตของพระอริยบุคคลที่ได้กระทำความเพียรต่อจากสกทาคามิมรรคจิต จนได้สำเร็จเป็นพระอนาคามี ได้พระนิพพานเป็นอารมณ์ในอันดับที่ ๓ โดยละอกุศลธรรม คือ กามราคะพยาบาท ได้สิ้นสุดลงเด็ดขาด
ง. อรหัตมรรคจิต เป็นจิตของพระอริยบุคคลที่ได้กระทำความเพียรต่อจากอนาคามิมรรคจิต จนได้สำเร็จเป็นพระอรหันต์ ได้พระนิพพานเป็นอารมณ์ในอันดับที่ ๔ และอกุศลธรรมที่ยังเหลืออยู่ได้เด็ดขาด ประหานอาสวกิเลสเป็นสมุจเฉทได้หมดสิ้น
มรรคจิตทั้ง ๔ เกิดขึ้นครั้งเดียวเท่านั้น แล้วก็ดับไม่มีการเกิดซ้ำอีก ไม่เหมือนจิตอื่นที่เกิดได้บ่อยครั้ง โดย ศาลาธรรม [13 ส.ค. 2558 , 15:00:34 น.] ( IP = 182.53.129.168 : : )
สลักธรรม 2
๒. ผลจิต หรือโลกุตรวิปากจิต ๕ เมื่อมรรคจิตเกิดขึ้นและดับลง ผลจิตก็เกิดขึ้นสืบเนื่องต่อไปโดยไม่มีจิตใดมาคั่นในระหว่าง เป็นอกาลิโก คือไม่มีกาลเวลาเป็นกำหนด เมื่อมรรคจิตเกิดขึ้นและดับลง ผลจิตก็เกิดขึ้นตามมาในทันที ทันใดนั้น ไม่ต้องปฏิบัติหรือกระทำอย่างใดอีกเพื่อให้ผลจิตเกิด ผลจิตเป็นวิบากของมรรคจิตมีลำดับเกิดขึ้นดังต่อไปนี้
ก. โสดาปัตติผลจิต เกิดขึ้นเมื่อโสดาปัตติมรรคจิตดับลง อริยบุคคลผู้ได้โสดาบันนี้จะปฏิสนธิในกามภูมิคือมนุษย์หรือเทวดาอีกไม่เกิน ๗ ชาติ แล้วแต่บารมีที่อบรม
ข. สกทาคามีผลจิต เกิดขึ้นเมื่อสกทาคามิมรรคจิตดับลง อริยบุคคลนี้เมื่อจุติจากมนุษย์ ก็จะบังเกิดขึ้นในเทวโลก จุติจากเทวโลกแล้วจะปฏิสนธิในกามภูมิ จนกว่าจะสำเร็จเป็นพระอรหันต์สิ้นสังสารทุกข์
ค. อนาคามีผลจิต เกิดขึ้นเมื่ออนาคามิมรรคจิตดับลง อริยบุคคลนี้จะไม่ปฏิสนธิในกามภูมิคือมนุษย์และเทวดาอีกแล้ว ก็ปฏิสนธิในพรหมโลก และเฉพาะอย่างยิ่งคือสุทธาวาสภูมิ แล้วเข้าสู่พระนิพพานในภูมินั้น
ง. อรหัตผลจิต เกิดขึ้นเมื่ออรหัตมรรคจิตดับลง อริยบุคคลนี้ไม่มีชาติภพอีกต่อไป เข้าสู่พระนิพพานขาดจากวัฏฏะสงสารในชาตินั้น โดย ศาลาธรรม [13 ส.ค. 2558 , 15:01:04 น.] ( IP = 182.53.129.168 : : )
สลักธรรม 3โดย ศาลาธรรม [13 ส.ค. 2558 , 15:02:00 น.] ( IP = 182.53.129.168 : : )
สลักธรรม 4
แต่ที่จัดเป็นจิตพิสดาร ๑๒๑ คือในจิต ๘๙ ดวงนั้น มีโลกุตรจิต ๘ ได้แก่มรรคจิต ๔ ผลจิต ๔
แต่วิธีปฏิบัติที่จะให้มรรคจิตผลจิตเกิดมีอยู่ ๒ ประการ คือบุคคลที่เจริญวิปัสสนาภาวนาโดยอาศัยรูปนามเป็นอารมณ์จนได้มรรค-ผล มีพระนิพพานเป็นอารมณ์ สำเร็จเป็นอริยบุคคลชื่อว่า สุกขวิปัสสกบุคคล ได้ โลกุตรจิตคือมรรค ๔ ผล ๔
แต่บุคคลอีกประเภทหนึ่ง บำเพ็ญทางสมถะมาก่อนและสำเร็จได้รูปฌาน หรืออรูปฌานแล้ว (ชื่อว่าฌานลาภีบุคคล) เอาองค์ฌานนั้นมาเจริญวิปัสสนาภาวนาจนได้มรรค-ผลเป็นอริยบุคคล จิตของฌานลาภีบุคคลนั้น ในขั้นโลกุตระมีฌานประกอบด้วย จึงแตกต่างกับจิตของสุกขวิปัสสกบุคคลตามลำดับของฌานที่ได้
รูป เสียง กลิ่น รส และ ธรรมารมณ์
ล้วนเป็นโลกามิสอันร้ายแรง
สัตว์โลกหมกมุ่นอยู่ในอารมณ์เหล่านี้
ขอนุโมทนากับคุณนวลพรรณ รามวณิช ผู้บันทึกข้อมูลโดย ศาลาธรรม [13 ส.ค. 2558 , 15:02:44 น.] ( IP = 182.53.129.168 : : )
สลักธรรม 57.25llllllyuanhttp://www.cheap-raybansunglasses.us.com
http://www.cheapreplicawatches.com.co
http://www.cheap-snapbacks.us.com
http://www.cheapsoccerjersey.net
http://www.chicagoblackhawks.us.com
http://www.christianlouboutinonline.us.com
http://www.christianlouboutin-outlet.me.uk
http://www.christianlouboutinscheap.us
http://www.christianlouboutinscheap.us
http://www.christianlouboutin-shoes.org.uk
http://www.chromeheartsoutlet.us
http://www.chromeheartssunglasses.us
http://www.clearancefitflopssale.com
http://www.coach-factoryoutlets.us.com
http://www.coachhandbagsclearance.us.com
http://www.coach-onlineoutlet.us.com
http://www.coachoutletcanada.com.co
http://www.coachoutletclearance.us.com
http://www.coachoutletclearanceonline.com.co
http://www.coachoutletclearanceonline.us.com
http://www.coachoutletclearancesale.com.co
http://www.coachoutletclearancesale.us.com
http://www.coachoutletfactory-store.us.com
http://www.coachoutlethandbags.us.com
http://www.coachoutletonlineclearance.com.co
http://www.coachoutletonline-factory.us.com
http://www.coachoutletonlinesale.com.co
http://www.coachoutletonlinesale.us
http://www.coachoutletonlineshopping.us.com
http://www.coachoutletonlinestore.com.co
http://www.coachoutletonline-store.com.co
http://www.coachoutlet-onlinestore.com.co
http://www.coachoutletonline-stores.us.com
http://www.coachoutletstore.com.co
http://www.coachoutletstoreclearance.us.com
http://www.coachoutletstores.com.co
http://www.converseshoes.us.com
http://www.diorsunglasses.com.co
http://www.edhardy.us.com
http://www.fakeray-ban.net
http://www.fakeray-ban.net
http://www.ferragamo.eu.com
http://www.ferragamooutletstore.net
http://www.ferragamoshoes.com.co
http://www.ferragamoshoes.org.uk
http://www.ferragamo-shoes.us.com
http://www.ferragamoshoesoutlet.net
http://www.fitflop.in.net
http://www.fitflopsoutletsale.com
http://www.fitflopssale.in.net
7.25โดย lllllyuan [25 ก.ค. 2559 , 08:34:10 น.] ( IP = 23.228.77.137 : : )
ขอเชิญแสดงความคิดเห็น คำเตือน
- การแอบอ้างใช้ชื่อบุคคลซึ่งอาจทำให้บุคคลนั้นเกิดความเสียหาย อาจถูกดำเนินคดีทางกฏหมายได้
- การโพสรูปภาพที่ไม่เหมาะสม หรือ ไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าของภาพ อาจถูกดำเนินคดีทางกฏหมายได้
- หากพบเห็นรูปภาพหรือกระทู้ที่ไม่เหมาะสมสามารถเมล์เข้ามาได้ที่ freewebboard@thaimisc.com โดยระบุ subject "กระทู้ไม่เหมาะสม" พร้อมทั้งระบุ ADDRESS ของเว็บบอร์ด
ผู้ช่วยเหลือ-แหล่งข้อมูล |
[ คีตธรรม ] [ ตารางสี ] [ ค้นหาเพลง ] |
ลานภาพ |
ค้นหา |
สร้างสรรค์โดย http://www.abhidhamonline.org |