ชีวิตที่ยิ่งใหญ่

เทพธรรม

ขณะที่โลกกำลังเคลื่อนสู่สหัสวรรษใหม่ คำถามหนึ่งที่น่าขบคิดก็คือ "สิ่งประดิษฐ์อะไรที่เปลี่ยนแปลงชีวิตมนุษย์อย่างลึกซึ้งที่สุดในรอบ ๒,๐๐๐ ปีที่ผ่านมา"

เคยมีคนนำปัญหานี้ไปถามนักวิทยาศาสตร์และนักคิดทั่วโลก คำตอบที่ได้รับมีมากมาย บางอย่างเราคงคิดไว้ในใจอยู่แล้ว เช่น เครื่องพิมพ์ ระเบิดปรมาณู คอมพิวเตอร์ แต่มีหลายอย่างที่เราคงนึกไม่ถึง ทั้ง ๆ ที่อยู่ใกล้ตัวเรามาก ลองคิดสักนิด…

คำตอบคือ ยางลบ และ แว่นตา

คนที่เสนอยางลบให้เหตุผลว่า ยางลบช่วยให้เราสามารถย้อนกลับไปแก้หรือขูดลบขีดฆ่า เพื่อจะได้ลองใหม่อีกครั้ง ถ้าไม่มียางลบ ก็คงไม่มีสูตรหรือทฤษฎีวิทยาศาสตร์ เพราะสูตรหรือทฤษฎีเหล่านี้ต้องมีการปรับเปลี่ยนแก้ไขไม่รู้จบ

ส่วนคนที่ยกนิ้วให้แก่แว่นตา บอกว่าสิ่งประดิษฐ์ชิ้นนี้ช่วยให้มนุษย์ตระหนักว่า เราไม่จำต้องยอมจำนนต่อข้อจำกัดทางกายภาพของตนเองเสมอไป อุปสรรคดังกล่าวสามารถแก้ไขได้เขาคงอยากจะบอกต่อว่า ถ้าไม่มีแว่นตา ก็คงไม่มีการผ่าตัดเปลี่ยนอวัยวะ หรือการรักษาด้วยการเปลี่ยนถ่ายยีน

เทพธรรม

ยางลบกับแว่นตาเป็นสิ่งจิ๊บจ๊อยมากในสายตาของคนทั่วไป แต่คุณูปการของมันนั้นกว้างใหญ่ไพศาลมาก ถึงแม้เราอาจไม่เห็นด้วยกับเหตุผลที่ยกมาทั้งหมด แต่คงปฏิเสธไม่ได้กับข้อสรุปที่ว่า มันเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตของมนุษย์อย่างมากมาย

ในโลกที่สรรพสิ่งสัมพันธ์กันอย่างแน่นแฟ้น แทบไม่มีอะไรเลยที่ไม่สำคัญ แต่ละสิ่งสามารถส่งผลกระทบอย่างกว้างไกลจนนำไปสู่เหตุการณ์สำคัญได้ เพียงผีเสื้อกระพือปีกในซีกโลกหนึ่งก็อาจส่งผลให้เกิดพายุในอีกซีกโลกหนึ่งได้ เพราะฉะนั้น ที่ว่า "เด็ดดอกไม้สะเทือนถึงดวงดาว" จึงไม่ใช่เรื่องเกินจริงเสียทีเดียวนัก

ด้วยเหตุนี้เอง เราแต่ละคนจึงมีความสำคัญกันทั้งนั้นถึงแม้จะไม่ใช่คนใหญ่คนโต มีอำนาจวาสนา กุมชะตาชีวิตของผู้คนจำนวนมาก หรือมีทรัพย์สินเงินทองมหาศาล ก็มิพึงสำคัญตนว่าเป็นคนไร้ค่าประหนึ่งผงธุลี (อย่าลืมว่าธุลีก็มีความสำคัญ มันสามารถทำให้คอมพิวเตอร์ป่วนได้ง่าย ๆ)

เราอาจสร้างผลงานอันยิ่งใหญ่ไม่ได้ แต่ชีวิตและการกระทำของเราแต่ละอย่าง สามารถสร้างคุณูปการได้มากมายอย่างนึกไม่ถึง น้ำใจและรอยยิ้มที่เรามีให้แก่บางคนนั้น บางครั้งประทับแน่นในใจของเขาไปชั่วชีวิต เงินที่ให้แก่คนแปลกหน้า เราอาจไม่รู้เลยว่า มันได้เปลี่ยนแปลงชีวิตของเขามากมายเพียงใด

ลองนึกทบทวนตัวเอง เราอาจพบว่า ในหลายฉากของชีวิตที่ซาบซึ้งใจไม่รู้ลืมนั้น คนสำคัญบางคนได้เข้ามาและจากไปโดยที่เราไม่รู้จักชื่อเสียงเรียงนามด้วยซ้ำ แม้จะพานพบเพียงครั้งเดียว แต่บุคคลนิรนามนั้นกลับเป็นคนยิ่งใหญ่ในชีวิตเรา กับคนที่ห่างไกลเรายังให้ความสำคัญเพียงนั้น นับประสาอะไรกับคนใกล้ชิด เช่น ลูกหลาน ญาติพี่น้อง หรือแม้แต่พ่อแม่ เราย่อมไม่มี 'วันนี้' หากเขาเหล่านั้นไม่ได้เกิดขึ้นมาในโลกนี้หรือจากไปเสียเนิ่น ๆ


ใครที่คิดว่าชีวิตของตนไร้ค่า น่าจะได้ดูหนังเรื่อง It's a Wonderful Life ของ แฟรงก์ คาปรา ผู้กำกับชาวอเมริกันหนังเรื่องนี้พูดถึงนักธุรกิจเล็ก ๆ คนหนึ่ง ซึ่งรู้สึกว่าชีวิตล้มเหลวมาตลอด ไม่รู้ว่าจะมีชีวิตอยู่ต่อไปทำไม จึงคิดฆ่าตัวตาย แต่แล้วเทวดาก็มาช่วยเขา เทวดาไม่ได้มาช่วยฉุดเขาจากแม่น้ำ แต่ช่วยด้วยการทำให้เขาเห็นว่าหากเขาไม่ได้เกิดมาบนโลกนี้ อะไรจะเกิดขึ้น แล้วเขาก็พบหลังจากได้ไปท่องโลกที่ปราศจากตัวเขาว่า น้องเขาจะต้องตกน้ำตาย คนขายยาในเมืองจะต้องติดคุกหัวโตและเป็นบ้า และเมืองที่เขาอยู่จะกลายเป็นนรก เต็มไปด้วยคนเร่ร่อนไร้บ้าน และเอาเปรียบกัน

เทพธรรม

เรื่องนี้จบโดยตัวเอกตระหนักว่าชีวิตที่ผ่านมาของเขานั้นไม่ไร้ค่าเลย ความมีน้ำใจของเขาแม้ดูเหมือนเล็กน้อย ได้พลิกผันชีวิตของผู้คนเป็นอันมาก แม้แต่ธุรกิจให้กู้เงินสร้างบ้านซึ่งเขาทำอย่างไม่สู้มีกำไร ก็ช่วยสร้างสรรค์เมืองให้น่าอยู่

หนังเรื่องนี้และชีวิตจริงบอกเราว่า มีสิ่งหนึ่งซึ่งช่วยให้ชีวิตของเราแต่ละคน มีความสำคัญยิ่งต่อผู้คนมากมาย ทั้งที่รู้จักและไม่รู้จัก สิ่งนั้นก็คือ ความรัก ความมีน้ำใจ หรือเมตตา

เมตตาธรรมทำให้แต่ละชีวิตยิ่งใหญ่ได้
ก็เพราะสามารถบันดาลใจผู้คน
และบันดาลโลกให้น่าอยู่นั่นเอง