มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ

Moonlanithi Vipassana
Meditation
OnlineStudy
thai    english
Article สำนักวิปัสสนา
อ้อมน้อย
กิจกรรม About Us

[ Home ] [ ลานถาม-ตอบปัญหาธรรมะ ] [ ลานกวีธรรม ] [ ลานคิด เล่า เขียน ] [ ลานกลิ่นดอกแก้ว ] [ ค้นหากระทู้ ] [ สมัครสมาชิก ] [ login เข้าระบบ ]


อายุวัฒนามีนามาส (๔)





พี่ดอกแก้วไขปัญหา (๓)
โดย อาจารย์บุษกร เมธางกูร


ถาม ในโพธิปักขิยะธรรม ๓๗ คำว่า สติปัฎฐาน แปลว่า สติเป็นประธานนั้น อยากรู้ว่า สติอย่างไรเป็นประธานและเป็นประธานแก่ธรรมอะไร ?

ตอบ คำว่า "สติ" ตามศัพท์นั้นวิเคราะห์ว่า สรณํ สติ แปลว่าความระลึกถึงกุศลต่างๆที่ตนทำมาแล้วค่ะ หรือแปลว่าระลึกได้ในอารมณ์ดีๆที่ประสบมาแล้ว เรียกว่า สติ

สติมีลักษณะนึกถึงกุศลได้ แต่ถ้านึกถึงอกุศลจะเรียกว่า มิจฉาสติ แต่ในโพธิปักขิยะธรรมหมายเอาสติเจตสิกที่ประกอบในกามาวจรโสภณ ๒๔ ดวง มหัคคต ๒๗ ดวง และจิตที่เป็นโลกุตตร ๘ ดวง รวมเป็น ๕๙ ดวงเท่านั้นค่ะ

โดย ศาลาธรรม [8 มี.ค. 2559 , 11:02:10 น.] ( IP = 101.51.111.167 : : ) เก็บกระทู้นี้ไว้ใน Bookmarkส่งกระทู้นี้ให้เพื่อนของคุณ


  สลักธรรม 1




ในการทำความเพียรในสติปัฎฐาน มี กาย เวทนา จิต และธรรมนั้นต้องใช้สติมากกว่าธรรมอย่างอื่น เพราะถ้าปราศจากสติเจตสิกแล้ว การเพ่งสติปัฎฐานก็ไม่ได้ผลเลยนะคะ

ในการเพ่งกายานุปัสสนา สตินั้นสามารถทำลายสุภสัญญาได้

ในการเพ่งเวทนานุปัสสนา สตินั้นสามารถทำลายสุขสัญญาได้

ในการเพ่งจิตตานุปัสสนา สตินั้นสามารถทำลายนิจจสัญญาได้

ในการเพ่งธัมมานุปัสสนา สตินั้นสามารถทำลายอัตตสัญญาได้

ด้วยเหตุนี้พระบรมศาสดาจึงทรงเทศนาสั่งสอนไว้นะคะว่า "กตฺถ ภิกฺขเว สตินฺทฺริยํ ทฎฺฐพฺพํ จตูสุ สติปฏฺฐาเนสุ เอตฺถ สตินฺทฺริยํ ทฎฺฐพฺพํ" แปลว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย คำว่าสตินทรีย์นั้นต้องรู้ตรงไหนบ้าง ภิกษุทั้งหลายสตินทรีย์ต้องรู้ในสติปัฏฐาน ๔ ฉะนั้น การเพ่งในสติปัฏฐานจึงต้องมีสติเป็นประจำเพื่อประหารวิปลาสธรรม ๔ ประการโดยลำดับ จึงควรทำสติให้เป็นประธาน เป็นใหญ่ในสติปัฏฐาน ๔ และถ้าปราศจากสติแล้วก็หาเป็นสติปัฏฐานไม่

โดย ศาลาธรรม [8 มี.ค. 2559 , 11:02:43 น.] ( IP = 101.51.111.167 : : )


  สลักธรรม 2



ถาม ในสติปัฏฐาน ๔ นั้น กายานุปัสสนา เวทนานุปัสสนา และจิตตานุปัสสนา นั้นพอจะเข้าใจไม่ยาก แต่ธรรมานุปัสสนานั้น "ธรรม" ในที่นี้หมายเอาอะไรแน่?

ตอบ คำว่า "ธรรม" ในพระพุทธศาสนา แปลได้หลายนัยค่ะ ในบางแห่งแปลว่าได้แก่ปริยัติธรรม บางแห่งแปลว่าเหตุ บางแห่งแปลว่าคุณ บางแห่งแปลว่านิสัตตนิชชีวะ คือไม่ใช่สัตว์และชีวะ และคำว่า "ธรรม" ในคำถามนี้ หมายถึงนิสัตตนิชชีวะค่ะ

เมื่อกายานุปัสสนา นับเอารูปขันธ์ได้ เวทนานุปัสสนา นับเอาเวทนาขันธ์ได้ จิตตานุปัสสนานับเอาวิญญาณขันธ์ได้ ยังเหลือสัญญาขันธ์และสังขารขันธ์ทั้ง ๒ ต้องนับเข้าในธัมมานุปัสสนาได้เหมือนกัน เพราะฉะนั้นธัมมานุปัสสนา ได้แก่ สัญญาขันธ์ และสังขารขันธ์ (คือเจตสิก ๕๐ ดวง ) รวมเจตสิก ๕๑ ดวงนี้แหละค่ะ ที่เรียกว่าธรรมหรือธัมมานุปัสสนา

การเจริญสติปัฏฐานนั้นไม่ยากหรอกนะคะถ้าได้ศึกษาพระอภิธรรมให้เข้าใจถึงสภาวะธรรมค่ะเพราะที่แท้แล้วการเจริญสติปัฏฐาน ๔ ก็คือการพิจารณาเกี่ยวกับขันธ์ห้า ซึ่งก็คือการดูชีวิตของตนนั่นเอง เพราะสามหมวดแรกนั้นเป็นการพิจารณาถึง รูปขันธ์ เวทนาขันธ์ และวิญญาณขันธ์ ส่วนหมวดธรรมที่เหลือก็หมายถึงสัญญาขันธ์ และสังขารขันธ์

สำหรับคำว่า "สติมา อาตาปี สัมปชาโน" ก็มีอยู่ในการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานคือมีอยู่ในมหาสติปัฏฐานสูตรนั้น สติหมายถึงการที่มีสติตามระลึกรู้สึกตัวทั่วในรูปนามนั่นเองคะ การระลึกได้ว่าเป็นรูปก็ดี นามก็ดีนั้น คือปัญญารู้ ส่วนอาตาปี ก็ได้แก่ความเพียร ในที่นี้มุ่งเพียรเพื่อเผากิเลสนั่นเอง ท่านจึงใช้คำว่าอาตาปีค่ะ


โดย ศาลาธรรม [8 มี.ค. 2559 , 11:03:01 น.] ( IP = 101.51.111.167 : : )

ขอเชิญแสดงความคิดเห็น
จาก : *
Code :
กรุณากรอก Code ตัวเลขด้านบน *
อีเมล์ : หากไม่ต้องการให้เว้นว่าง
รูปภาพ : ไม่เกิน 150KB
รายละเอียด :
Icon Toy
Special command

* *
กรุณาคลิ๊ก Post message เพียงครั้งเดียว.... 

คำเตือน
  • การแอบอ้างใช้ชื่อบุคคลซึ่งอาจทำให้บุคคลนั้นเกิดความเสียหาย อาจถูกดำเนินคดีทางกฏหมายได้
  • การโพสรูปภาพที่ไม่เหมาะสม หรือ ไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าของภาพ อาจถูกดำเนินคดีทางกฏหมายได้
  • หากพบเห็นรูปภาพหรือกระทู้ที่ไม่เหมาะสมสามารถเมล์เข้ามาได้ที่ freewebboard@thaimisc.com โดยระบุ subject "กระทู้ไม่เหมาะสม" พร้อมทั้งระบุ ADDRESS ของเว็บบอร์ด

ผู้ช่วยเหลือ-แหล่งข้อมูล

[ คีตธรรม ] [ ตารางสี ] [ ค้นหาเพลง ]

ลานภาพ

อบรมวิปัสสนา

ค้นหา

ค้นหา-GooGle

สร้างสรรค์โดย a2.gif (164 bytes) http://www.abhidhamonline.org