ความละเมียดละไมในจิตของผู้ที่เจริญสติปัฐฐานที่ทรงภูมิธรรมเป็นความงามที่ปรากฏออกมาให้ผู้คนรับรู้ได้จากพฤติกรรมที่ตอบสนองอารมณ์ต่าง ๆที่เข้ามากระทบ ลีลาชีวิตที่ขับเคลื่อนด้วยความมีสติปัญญาส่งผลให้การแก้ไขปัญหาทุกอย่างเป็นไปอย่างเรียบร้อยราบรื่นไร้ซึ่งความหยาบกระด้างจึงเป็นที่มาของความงดงามภายในที่ส่งผ่านทุกอิริยาบถรวมทั้งวจีวิญญัติปรากฏเป็นความงดงามภายนอกที่เชิญชวนให้ผู้อยู่ใกล้ชิดเกิดความศรัทธาและพึงพอใจที่จะปฏิบัติตามในธรรม
โลกสมัยปัจจุบันมีความรวดเร็วว่องไวในทุกด้านแต่ก็ยังไม่รวดเร็วเท่ากับความเกิดดับของจิตอิริยาบถและคำพูดที่ผ่านกระบวนการผลิตของสติปัญญาอาจดูเหมือนเชื่องช้าแต่แท้จริงแล้วเมื่อพิจารณาตามกระบวนงานของวิถีจิตจะพบว่า ทุกความเนิบช้าทุกความเรียบร้อย ทุกการโต้ตอบพูดคุย อยู่บนพื้นฐานการทำงานของจิตที่มีการเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วมาก โดยเฉพาะกระบวนการคัดกรองคำพูดที่จรรโลงใจแก่ผู้ฟัง หรือคู่สนทนา จะเป็นจิตที่มีความแคล่วคล่องในการประมวลหลักการและหลักธรรมที่เหมาะสมก่อนแสดงออกมาเป้นคำพูด
ปุถุชนอย่างเราๆ ในสมัยนี้จะมีค่านิยมที่อ้างว่า“เป็นคนตรงๆ” ชอบพูดตรงไปตรงมาตามความรู้สึก ณ ขณะนั้น โดยไม่มีการกลั่นกรอง พร้อมระบุว่านี่คือ“ความจริงใจ” ความจริงใจเป็นสิ่งดี ความตรงไปตรงมาไม่มีเล่ห์เหลี่ยมก็เป็นสิ่งดีแต่ต้องไม่ลืมถามตนเองว่า คำพูดตรงไปตรงมานั้นเกิดจากกลุ่มของอกุศลเจตสิกหรือโสภณเจตสิก? เพราะจิตที่เกิดพร้อมเจตสิกแต่ละกลุ่มนั้นแสดงพฤติกรรมที่หยาบและประณีตต่างกันและให้ผลที่ต่างกันอย่างสิ้นเชิง
โพสต์ 2025-7-1 17:01:07
