การแก้กรรม คืออะไร

พี่ดอกแก้ว

การแก้กรรม คืออะไร

หลวงพ่อท่านสอนว่า ก่อนที่จะรู้ว่าการแก้กรรมคืออะไร ก็ต้องรู้ก่อนว่า “กรรม” คืออะไร ซึ่งนักศึกษาพระอภิธรรมก็จะตอบเหมือนๆ กันว่า กรรมก็คือเจตนา หรือเจตนาคือตัวกรรมที่ส่งผลให้เป็นวิบาก หรือบางคนอาจตอบว่า กายกรรม วจีกรรม มโนกรรม ซึ่งนั่นก็ไม่ผิด

แต่ถ้าถามต่อไปว่า “เจตนา(เจตนาเจตสิก)เกิดขึ้นกับจิตทุกดวงหรือไม่” คำตอบคือ “เกิดกับจิตทุกดวง” ถามอีกว่า “จิตทุกดวงส่งผลให้เป็นวิบากได้หรือไม่”  คำตอบคือ “ไม่”จิตหมวดใหญ่ๆ ที่จะก่อให้เกิดวิบากคือ หมวดของอกุศลจิต และหมวดของกุศลจิตซึ่งมีทั้งประเภทโลกียจิต และโลกุตตรจิต   ส่วนจิตที่นอกเหนือจากนี้ก็เมื่อเกิดขึ้นมาแล้วก็ไม่ส่งผลเป็นวิบากอีกต่อไป

ัดังนั้น เมื่อพูดถึงเรื่องการแก้กรรมก็ต้องทำความเข้าใจให้ตรงกันว่า กรรมที่ต้องการแก้คืออะไร? ก็คือกรรมที่จะให้ผลเป็นวิบาก ซึ่งก็คือเจตนาที่เกิดขึ้นพร้อมกับอกุศลจิต 12 ดวง, มหากุศลจิต  8 ดวง และมหัคคตกุศลจิต 9 เท่านั้น

ส่วนโลกุตตรกุศลจิตแม้จะให้ผลเป็นวิบากก็เป็นวิบากที่ไม่ส่ผลร้ายให้ต้องแก้ไขแต่อย่างใด (สำหรับมนุษย์แบบพวกเราก็คงจะมีขอบเขตของการแก้กรรมอยู่ที่อกุศลจิต 12 ดวง และมหากุศลจิต  8 ดวง เท่านั้น)

​การที่พูดว่า เจตนาเกิดกับอกุศลจิต 12 ดวง,  มหากุศลจิต  8 ดวง และมหัคคตกุศลจิต 9 ดวงนั้น        ท่านเปรียบเทียบเหมือนเราหยิบกระจุกกระเทียมหรือหัวหอมขึ้นมา ตรงที่หยิบคือเจตนา และสิ่งที่หยิบได้คือเจตสิกต่างๆ ที่เกิดขึ้นพร้อมกันในจิตดวงนั้น กำลังของเจตนานั้นคืออำนาจที่ทำให้เราสามารถหยิบสิ่งทั้งหมดมาได้ในคราวเดียวกัน คือจับครั้งเดียวก็ติดมือมาทั้งกระจุกหัวกระเทียมหรือกระจุกหัวหอม

พี่ดอกแก้ว

และอำนาจของการรวมกำลังนี่แหละก็ส่งผลต่อให้เกิดวิบาก ดังนั้น เจตนาจึงมีหน้าที่ 2 อย่างคือ...


สังวิธานกิจคือทำให้เสร็จเป็นกรรม กับพีชนิธานกิจคือทำให้สำเร็จเป็นผลของกรรม


มาถึงตรงนี้แล้วเมื่อถามต่อว่า การแก้กรรมมีหรือไม่? ก็ต้องตอบว่า “ไม่มี”


เพราะทุกอย่างสำเร็จไปหมดแล้วในฐานะสังวิธานกิจและพีชนิธานกิจที่จะช่วยอุปการะให้เกิดวิบากต่อไปในอนาคต แต่ถ้าถามว่าถ้าต้องการจะแก้กรรมจะทำได้หรือไม่ ก็ต้องตอบว่า “ทำได้” โดยการเปลี่ยนจากคำว่า “แก้กรรม” เป็นคำว่า “แก้ไขกรรม”  ซึ่งเป็นการแก้สิ่งที่ไม่ดีให้กลับกลายเป็นสิ่งดี


และพระพุทธเจ้าทรงสอนวิธีแก้ไขกรรมไว้แล้วเรียกว่า อริยประเพณี เป็นการแก้ไขความประพฤติเดิมๆ ที่เคยปฏิบัติมาให้มีความสันโดษ ไม่ทุจริต ไม่ยึดติด และไม่มีตัวตนเป็นใหญ่ สรุปแล้วแบ่งออกเป็น 3 แบบ คือ

พี่ดอกแก้ว

1. อาจาริยเทศนา เป็นการอบรมพระภิกษุให้ประพฤติอยู่ในพระธรรมและพระวินัย 227 ข้อ หากมีการละเมิดศีลไปบางข้อ เช่น


พระภิกษุได้พูดออกไปในระหว่างอมข้าวหรือกำลังเคี้ยวข้าวอยู่ ก็จะต้องอาบัติเป็นบาปทุกฏ เพราะไม่สำรวมรระวังพูดในระหว่างที่มีอาหารอยู่ในปาก ฉะนั้น เมื่อรู้ว่าทำในสิ่งที่ไม่สมควรแล้วจึงมีหน้าที่ต้องปลงอาบัติ คือไปบอกกับภิกษุที่อ่อนพรรษากว่าว่า ข้าพเจ้าได้ล่วงกรรมบถ ล่วงศีลข้อที่ได้พูดออกไปขณะที่มีอาหารอยู่ในปาก ให้ท่านได้รับทราบและข้าพเจ้าจะพยายามสำรวมระวังมากกว่านี้ เพื่อลดทิฏฐิมานะลง ซึ่งจะปลงอาบัติก่อนเข้าจำวัดทุกวัน


นั่นคือหน้าที่ของพระเป็นอาริยประเพณีที่ได้รับจากอบรมสั่งสอน เรียกว่า อาจาริยเทศนา
การปลงอาบัตินี้ก็เป็นการแก้ไขกรรม เพราะถ้าไม่ปลงอาบัติ อาบัติก็จะเกาะตัวเองไปเพราะตัวเองรู้ว่าทำผิดแต่ไม่ยอมรับผิด การไม่ประกาศตัวก็คือการมีทิฏฐิและมานะมาปิดบัง แต่เมื่อแก้ไขกรรมโดยการปลงอาบัติแล้วก็เท่ากับเป็นการแก้ไขทิฏฐิมานะตนเองและทำให้เกิดความเบาใจ

พี่ดอกแก้ว

2. การขอขมา เป็นการยอมรับผิดต่อบาปกรรมที่ทำไว้ และเชื่อว่าจะช่วยทำให้มีชีวิตที่ดีขึ้น หลวงพ่อท่านยกตัวอย่างเรื่องพระเจ้าอชาตศัตรูว่า


เรารู้จักกันดีว่าพระเจ้าอชาตศัตรูเป็นผู้กระทำปิตุฆาตคือฆ่าพระเจ้าพิมพิสารผู้เป็นพ่อ ซึ่งในวันที่พ่อตายนั้นลูกชายของตัวเองก็เกิดมาพอดี  จึงได้รู้ว่าพ่อรักลูกมากมายขนาดไหน แต่ก็สายเกินไปแล้ว พระเจ้าอชาตศัตรูมีความผิดพลาดที่ไปคบกับคนพาลคือพระเทวทัต คบคนพาล พาลพาไปหาผิด


การกระทำของพระเจ้าอชาตศัตรูนี้จึงก็ติดอยู่ในใจทำให้ผวาหวาดกลัวอยู่ทุกค่ำคืน จนกระทั่งได้มาพบกับพระภิกษุรูปหนึ่งจึงแสดงความปรารถนาที่จะขจัดปัญหาที่อยู่ในใจ พระภิกษุรูปนั้นจึงแนะนำให้ไปพบพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในระหว่างทางก็ได้พบเห็นความสงบของพระภิกษุที่อยู่ระหว่างรายทาง ก็ประสงค์จะได้ความสงบเช่นนั้น เมื่อได้ไปอยู่เบื้องพระพักตร์แล้วก็ได้ทูลถามปัญหาต่างๆ และสารภาพว่าได้กระทำปิตุฆาต จึงขอให้พระพุทธองค์รับทราบความผิดนั้น ได้ขอขมาและขอให้ทรงยกโทษให้ และจะตั้งใจสำรวมระวัง


พระพุทธเจ้าตรัสสอนว่า


...เมื่อทรงเห็นว่าความผิดเป็นความผิดแล้วก็สารภาพความผิดนั้นออกมาตามความเป็นจริง  พระพุทธองค์ก็ขอรับทราบความผิดนั้น และตั้งใจที่จะสำรวมระวังตามอริยประเพณีกระทำการแก้ไขกรรมด้วยการตั้งใจทำความดีทั้งกาย วาจา ใจ ซึ่งพระเจ้าอชาตศัตรูได้ประกาศว่าจะขอพึ่งพระศาสนาจะรักษาพระรัตนตรัยไปจนวันตาย และเมื่อพระเจ้าอชาตศัตรูลากลับไปแล้วพระพุทธองค์ทรงบอกกับพระภิกษุว่า พระเจ้าอชาตศัตรูเป็นผู้จมดินเสียแล้ว มิฉะนั้นจะได้บรรลุธรรม ณ บัลลังก์ตรงนี้

พี่ดอกแก้ว

3. ปวารณา เป็นการบอกกล่าวเพื่อให้ผู้อื่นตักเตือนหรือยอมให้ผู้อื่นตักเตือนได้หรือยอมทำงานให้ผู้อื่นได้ เป็นแก้ไขกรรมที่ใช้ได้กับบุคคลทั่วไป หลวงพ่ออธิบายว่า การปวารณาก็เหมือนกับเราลดทิฏฐิมานะลงไปกล่าวกับผู้ที่อายุน้อยกว่าวาให้บอกเราหรือเตือนเราได้ถ้าหากเราทำไม่ถูกต้องหรือทำสิ่งไม่สมควร เช่นใช้คำว่า หนูเตือนพี่ด้วยนะถ้าหากพี่พูดอะไรออกไปแล้วหนูรู้สึกไม่ดี หรือว่าสิ่งที่พี่พูดกับหนูแล้วมันไม่ใช่เหตุผลที่ดีแล้วหนูมีเหตุผลที่ดีกว่านี้ หนูบอกได้เลย เตือนพี่ได้ อย่างนี้คือการปวารณา เพราะในขณะที่พูดออกไปนั้นทิฏฐิมานะได้ลดลง การปวารณาเช่นนี้ใช้ได้กับทุกคนและทุกวัย และถ้านำมาใช้กันมากๆ  ครอบครัวและบ้านเมืองก็จะสงบสุข

ฉะนั้น การแก้ไขกรรมทั้งสามแบบจึงเป็นการแก้องค์ธรรมคือทิฏฐิมานะ หลวงพ่อท่านบอกว่า การศึกษาพระอภิธรรม ไม่ใช่แค่ท่ององค์ธรรม แต่เป็นการต้องทำความรู้จักและลดองค์ธรรมที่ไม่ดีให้น้อยลงไป ลดตัวทิฏฐิมานะ เรียกว่า การแก้กรรมในพระพุทธศาสนา


ด้วยความปรารถนาดี เพื่อให้ทุกๆท่านที่เข้ามาอ่านเกิดความรู้และความเข้าใจในเรื่องการ แก้กรรม กันค่ะ


....พี่ดอกแก้ว...